Tematy prac magisterskich z filologii polskiej 2025/2026

Praca magisterska z filologii polskiej wymaga pogłębionej analizy językoznawczej lub literaturoznawczej z wykorzystaniem właściwych metodologii badawczych. Magistrant powinien wykazać się znajomością teorii literackich lub językoznawczych, umiejętnością interpretacji i samodzielnej analizy materiału badawczego. Poniżej przedstawiamy 100+ tematów obejmujących różne obszary polonistyki.

Literatura współczesna

Badania twórczości pisarzy XX i XXI wieku, nurtów literackich i zjawisk kulturowych w literaturze najnowszej.

Trauma historyczna w prozie Olgi Tokarczuk – analiza narracji i pamięci
Konstruowanie tożsamości w twórczości Szczepana Twardocha
Obraz współczesnej rodziny w polskiej prozie XXI wieku
Feminizm w polskiej literaturze po 2010 roku – analiza wybranych utworów
Posthumanizm w najnowszej polskiej fantastyce naukowej
Narracje migracyjne w polskiej prozie współczesnej
Wielokulturowość w literaturze o Kresach Wschodnich po 1989 roku
Autobiografizm w twórczości Andrzeja Stasiuka
Obraz Holokaustu w najnowszej prozie polskiej
Literatura non-fiction w Polsce – reportaż jako gatunek literacki
Dystopie w polskiej literaturze współczesnej
Erotyzm w polskiej prozie kobiet XXI wieku

Literatura dawna

Badania literatury staropolskiej, oświeceniowej i romantycznej z wykorzystaniem metodologii historycznoliterackiej.

Koncepcja miłości w barokowej poezji metafizycznej
Sarmatyzm jako formacja kulturowa w literaturze XVII wieku
Obraz kobiety w polskiej komedii oświeceniowej
Funkcja mitu w dramatach Juliusza Słowackiego
Wizja historii w „Księgach narodu polskiego" Adama Mickiewicza
Romantyczny bohater bajroniczny w literaturze polskiej
Orientalizm w twórczości poetów romantycznych
Mesjanizm w literaturze polskiej – geneza i ewolucja idei
Ludowość w twórczości Stanisława Wyspiańskiego
Dekadentyzm w poezji Młodej Polski

Poezja polska XX i XXI wieku

Badania twórczości poetyckiej, nurtów i tendencji w polskiej liryce współczesnej.

Codzienność w poezji Wisławy Szymborskiej – analiza motywów
Metafizyka w późnej twórczości Zbigniewa Herberta
Język i świat w poezji Tadeusza Różewicza
Nowa fala w poezji polskiej – rewizja tradycji i eksperyment
Ekopoezja w Polsce – analiza współczesnych realizacji
Poezja lingwistyczna w Polsce po 2000 roku
Ironia w poezji Marcina Świetlickiego
Tradycja romantyczna w twórczości Adama Zagajewskiego
Miasto w poezji pokolenia „bruLionu"
Poezja performatywna i slam poetry w Polsce

Dramat i teatr

Badania polskiej dramaturgii i zjawisk teatralnych w kontekście literaturoznawczym.

Dekonstrukcja mitu narodowego w dramaturgii Pawła Demirskiego
Teatr krytyczny Krystiana Lupy – analiza wybranych inscenizacji
Dramat dokumentalny w Polsce XXI wieku
Gombrowiczowski teatr form w polskiej dramaturgii współczesnej
Adaptacje teatralne prozy Olgi Tokarczuk
Groteska w polskim dramacie współczesnym
Monodram w polskiej dramaturgii – gatunek i jego realizacje
Teatr zaangażowany społecznie po 2010 roku

Językoznawstwo synchroniczne

Badania współczesnego języka polskiego, jego struktury, funkcjonowania i zmian.

Neologizmy w polszczyźnie internetowej – analiza słowotwórcza
Język polskich influencerów – cechy stylistyczne i pragmatyczne
Eufemizmy w polskim dyskursie publicznym XXI wieku
Anglicyzmy w polszczyźnie młodzieżowej – analiza korpusowa
Język hejtu w internecie – analiza semantyczna i pragmatyczna
Metafory konceptualne w polskim dyskursie politycznym
Grzeczność językowa w komunikacji internetowej
Błędy językowe w polskich mediach – analiza i klasyfikacja
Feminatywy w polszczyźnie – uzus, norma i postawy użytkowników
Język inkluzywny w Polsce – praktyki i kontrowersje
Slang młodzieżowy 2020-2025 – leksyka i funkcje
Perswazja językowa w reklamie – analiza strategii

Językoznawstwo diachroniczne i historia języka

Badania rozwoju języka polskiego, zmian językowych i tekstów dawnych.

Ewolucja polskiej terminologii prawniczej od XVI do XXI wieku
Wpływy łacińskie w polskiej terminologii naukowej – studium historyczne
Język polskich emigrantów – zmiany w diasporze
Nazwy zawodów w historii polszczyzny – analiza słowotwórcza
Przekłady Biblii na język polski – analiza porównawcza
Rozwój polskiej terminologii medycznej

Stylistyka i analiza dyskursu

Badania stylów funkcjonalnych, gatunków mowy i dyskursu w języku polskim.

Styl prozy Olgi Tokarczuk – analiza lingwistyczna
Dyskurs medialny o imigrantach – analiza krytyczna
Narracja w polskim reportażu – analiza strategii narracyjnych
Styl naukowy w polskich tekstach humanistycznych
Ironia w felietonach – analiza pragmalingwistyczna
Gatunek wywiadu prasowego – ewolucja i współczesne realizacje
Dyskurs populistyczny w Polsce – analiza językowa
Narracje osobiste w mediach społecznościowych – analiza genologiczna

Onomastyka i leksykografia

Badania nazw własnych oraz słownictwa języka polskiego.

Nazwy ulic jako nośniki pamięci zbiorowej – analiza urbanonimii wybranego miasta
Chrematonimy w polskiej reklamie – funkcje i kreacja
Nazwy firm w Polsce – analiza językowa i kulturowa
Pseudonimy internetowe – analiza strukturalna i semantyczna
Imiona nadawane w Polsce w XXI wieku – tendencje i motywacje
Nazwy produktów spożywczych – analiza marketingowa i językowa

Kultura języka i norma językowa

Badania polityki językowej, normy i poradnictwa językowego.

Postawy Polaków wobec normy językowej – badania ankietowe
Poradnictwo językowe w internecie – analiza praktyk i dyskusji
Kultura języka w mediach elektronicznych – wyzwania i adaptacje
Zmiany w normie językowej polszczyzny XXI wieku
Język prosty (plain language) w komunikacji urzędowej
Poprawnościowe aspekty języka w sieci – uzus a norma

Teoria literatury i metodologia

Badania teoretycznoliterackie i metodologiczne analizy literackiej.

Narracja niewiarygodna w prozie polskiej – analiza i klasyfikacja
Intertekstualność w literaturze polskiej – teoria i praktyka
Geopoetyka w badaniach literatury polskiej
Ekokrytyka w polskim literaturoznawstwie – przegląd i aplikacje
Afekty w literaturze – teoretyczne podstawy i analizy
Animal studies w polskim literaturoznawstwie
Pamięć kulturowa w polskiej literaturze – teoretyczne ramy analizy
Nowa humanistyka a polonistyczne badania literackie

Literatura dziecięca i młodzieżowa

Badania literatury dla młodych odbiorców i jej funkcji wychowawczych.

Obraz rodziny w polskiej literaturze dla dzieci XXI wieku
Bohater dziecięcy w najnowszej prozie polskiej
Ilustracja w książce obrazkowej – relacja słowo-obraz
Problematyka społeczna w polskiej literaturze young adult
Śmierć i żałoba w książkach dla dzieci – analiza narracji
Współczesna baśń literacka w Polsce – tradycja i innowacja

Literatura i inne sztuki

Badania intermedialne i relacji literatury z innymi mediami.

Adaptacje filmowe prozy Stanisława Lema – analiza porównawcza
Literatura a muzyka – teksty piosenek jako literatura
Komiks literacki w Polsce – analiza narracji werbalnej i wizualnej
Ekranizacje literatury polskiej dla platform streamingowych
Audiobooki – nowa forma odbioru literatury
Gry narracyjne i literatura – analiza porównawcza struktur
Fotografia w reportażu literackim – funkcje i relacje
Transmedia storytelling w polskiej kulturze popularnej

Jak pisać pracę magisterską z polonistyki?

Praca magisterska z filologii polskiej powinna prezentować samodzielną analizę materiału literackiego lub językowego z wykorzystaniem właściwych metodologii. Wybierz specjalizację: literaturoznawstwo (epoka, nurt, autor, gatunek) lub językoznawstwo (synchroniczne, diachroniczne, stosowane).

Wymagania metodologiczne: jasne pytania badawcze, odpowiedni materiał (teksty literackie, korpus językowy), właściwa metoda analizy (close reading, analiza dyskursu, analiza korpusowa), odwołania do teorii i literatury przedmiotu, poprawny język naukowy.

Źródła: wydania krytyczne utworów, korpusy (NKJP, PELCRA), bazy bibliograficzne (IBL PAN, CEJSH), czasopisma („Teksty Drugie", „Pamiętnik Literacki", „Język Polski"), słowniki i encyklopedie.